Ao cuarto día abandonamos Cueiru para enfrontarnos ao seguinte xacemento. Trátase do Xuegu la Bola. “Atópase a 1700 metros de altitude e é o campamento que se atopa máis ao sur pola Vía da Mesa”, sinala Andrés Menéndez, quen o localizou hai un ano a través do LIDAR, “sería o primeiro que se atoparía de toda a linea de campamentos, se o exército romano avanzou desde o sur, desde León”. Menéndez só accedera a este lugar unha vez, no inverno, cando o recinto se podía identificar a través da acumulación da neve nos foxos, un “truco” que funciona nestas montañas asturianas para poder ver case o invisible, os rastros mínimos do campamento no territorio.
Acceder a Xuegu la Bola é unha experiencia impresionante na montaña. Seguindo o camiño real da Mesa, hai que cruzar a braña de Pedra Xueves, cunha antiga venda na que durmiu Gaspar Melchor de Jovellanos, e na que o ilustrado identificou a posible explicación do topónimo do lugar: un ara romana dedicada ao deus Júpiter, que no noroeste tantas veces aparece asociado ás altas montañas. O camiño leva ata o Xuegu la Bola, un espectacular miradoiro sobre a grandiosa sucesión de montañas de Somiedo e Teverga. Estamos nun dos campamentos romanos máis altos de toda Europa, e iso nótase.
“O xacemento é impresionante”, asegura José Costa, “unha cousa é velo sobre o papel e outro é estar aquí. É incrible que esta xente puidese chegar ata aquí”, expresa con admiración Costa. No Xuegu la Bola, unha especie de xigantesco cavorco, o campamento ocupa unha das ladeiras, subindo moi en pendente ata alcanzar un cordal que funciona como un enorme balcón no que se distingue ao final, o porto da Mesa. “Alí debera haber outro campamento”, comenta Andrés. O equipo buscouno pero aínda non aparece.
Costa reflexiona sobre como “sempre é necesario recoñecer en campo os xacementos. Aquí no Xuegu puidemos recoñecer sobre o campo case todo o perímetro pero confirmamos que dúas estruturas que no LIDAR parecíanos clavículas, as peculiares portas destes campamentos, en realidade eran afloramientos rochosos. Pero atopamos outras clavículas que non viramos desde as fotos satélite e os modelos previos”.
Un grupo de voitres sobrevoa os extremos deste impresionante lugar, os rebecos saltan polas rochas e os cabalos pastan tranquilos neste lugar afastado, no que a natureza presume de gigantismo. João Fonte, o especialista tecnolóxico do equipo, experimenta en carne propia os rigores da arqueoloxía de alta montaña. “Empregamos un sistema GPS para geolocalizar todos os puntos cunha precisión submétrica, pero o sistema necesita unha mínima conectividade móbil. Cando quixemos rexistrar a clavícula vimos que era case imposible obter os datos para cada un dos puntos”.
Agora comezamos a busca de evidencias. Poderemos confirmar que Xuegu la Bola foi tamén un campamento das lexións? Deixaranos o Xúpiter da braña saber a verdade sobre este lugar?